Είναι ξανά αυτή η εποχή του χρόνου! Συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, κραυγές χαράς, ύστερα από φωνές θυμού ακούγονται σε όλο το σπίτι, κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Αυτές οι ασταθείς εναλλαγές διάθεσης, με τη βοήθεια της επιπλέον ζάχαρης αυτών των ημερών, σε αντίθεση με τις γιορτινές μέρες, δεν είναι καθόλου «μαγικές» και μπορούν πραγματικά να δοκιμάσουν την υπομονή κάθε γονέα.
Αν όμως, αφαιρέσουμε το γιορτινό περίβλημα του συναισθήματος και των ελπίδων για τέλειες γιορτινές στιγμές από αυτή την περίοδο των διακοπών, τι απομένει; Παιδιά που μόλις έχασαν τη ρουτίνα τους, τους φίλους τους, το φαγητό τους και κατανάλωσαν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, καλούνται να συμμετάσχουν σε ατελείωτες καινούριες δραστηριότητες, να συναναστραφούν συγγενείς που έχουν να τους δουν μήνες, να εκτεθούν σε περισσότερα φώτα, σε περισσότερους ήχους και να βιώνουν την «υψηλή προσμονή» καθώς πλησιάζει η ώρα για τον Άγιο Βασίλη.
Ο συνδυασμός αυτών των αλλαγών σε έναν εγκέφαλο, ο οποίος ακόμα διαμορφώνεται και ο οποίος βομβαρδίζεται από νέα ερεθίσματα είναι αυτό που προκαλεί το χάος των διακοπών που βιώνουν οι γονείς. Να ληφθεί υπόψη, ότι ο προμετωπιαίος φλοιός (η περιοχή που είναι υπεύθυνη για τον αυτοέλεγχο και την αυτορρύθμιση στις κοινωνικές συμπεριφορές) εξακολουθεί να ωριμάζει στα παιδιά, επομένως οι συναισθηματικές κρίσεις μετατρέπονται σε συμπεριφορές χωρίς κάποιο ιδιαίτερο έλεγχο. Έτσι, ως αποτέλεσμα προκαλούνται ξεσπάσματα που μεγαλώνουν μέρα με τη μέρα… κατά τη διάρκεια μιας εποχής που ελπίζουμε να πραγματοποιηθούν οι «μαγικές» οικογενειακές στιγμές και παραδόσεις που έχουμε και εμείς ονειρευτεί. Τι κάνουμε τώρα?
- Αφιερώστε χρόνο για να δείτε αν μπορείτε να αφαιρέσετε κάτι από την εξίσωση. Μαγειρέψτε μπισκότα με χαλαρωτική γιορτινή μουσική ή διαβάστε μια χριστουγεννιάτικη ιστορία αντί να περάσετε όλη την ημέρα σε εμπορικά κέντρα και μαγαζιά. Προσπαθήστε να βρείτε μια ισορροπία ανάμεσα σε χαλαρωτικές στιγμές και γιορτινή διάθεση.
- Όταν φίλοι και συγγενείς ζητούν να συναντηθείτε για παιχνίδι, είναι φυσιολογικό και αποδεκτό να πείτε όχι, όταν όλα γίνονται υπερβολικά. Λάβετε υπόψη σας ότι τα παιδιά περιμένουν να περάσουν περισσότερο χρόνο με την οικογένειά τους, με χαμόγελα και αίσθηση συντροφικότητας. Τα εμπορικά κέντρα, τα ψώνια, η δυνατή μουσική και τα φανταχτερά φώτα είναι ευχάριστα μόνο όταν συμβαίνουν σε μικρές δόσεις.
- Προετοιμαστείτε για tantrums. Όλοι ξέρουμε οτι δε μπορούμε να τα αποφύγουμε, είναι μια τυπική και αναπόφευκτη αντίδραση για ένα παιδί που έχει βομβαρδιστεί από ερεθίσματα. Μην τους αντισταθείτε λοιπόν. Όταν το βλέπετε να έρχεται, αντί να παρασυρθείτε μαζί με το παιδί σας, αντιμετωπίστε το ως φυσική εξέλιξη, συνέπεια των επιλογών που έγιναν κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ρυθμίστε πρώτα τον εαυτό σας και έπειτα απομακρύνετε το παιδί από το αγχωτικό περιβάλλον, καθίστε και ακούστε. Δείξτε ενδιαφέρον κάνοντας ερωτήσεις που θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε τι ήταν υπερβολικό, ώστε να ξέρετε πώς να το αποφύγετε στο μέλλον. Δείξτε ενσυναίσθηση, ακούστε και ακούστε ξανά, δείξτε στοργή και κατανόηση, και πάνω από όλα ενθαρρύνετε το παιδί να το λύσετε μαζί. Χρησιμοποιήστε αυτή τη δύσκολη στιγμή για να του δείξετε ότι έχουν έναν «φίλο» που θα το περάσει μαζί τους, έτσι ώστε την επόμενη φορά να είναι σε θέση να σας επικοινωνήσει πότε κάποιο ερέθισμα γίνεται υπερβολικό για εκείνο, προτού εκδηλωθεί ως ξέσπασμα.
- Το καλύτερο που έχετε να κάνετε, η μόνη σύντομη λύση που γνωρίζω ότι δουλεύει για το δικό μας σπίτι την περίοδο των γιορτών, είναι να προσπαθήσετε να δημιουργήσετε μια ρουτίνα όσο το δυνατόν γρηγορότερα και να τη διατηρήσετε. Να έχετε ευελιξία, αλλά να την αντισταθμίσετε. Δημιουργήστε ένα πρόγραμμα, για να νιώθει ασφάλεια και το παιδί και εσείς.
- Ρωτήστε τα παιδιά σας τι είναι πιο σημαντικό για εκείνα. Ζητήστε τους να περάσουν μια οικογενειακή βραδιά στο σπίτι, όπου θα βιώσουν μέσα σε ένα στοργικό πλαίσιο την ενότητα και το δέσιμο της οικογένειας. Έπειτα μπορείτε να περάσετε την επόμενη μέρα στο εμπορικό κέντρο. Δώστε τη δυνατότητα στα παιδιά να βιώσουν και τις δυο καταστάσεις και ρωτήστε τα στη συνέχεια τη γνώμη τους για κάθε μια από αυτές. Ίσως προτιμούσαν να γελούν στο σπίτι και να χαλαρώνουν στον καναπέ, ίσως να τους άρεσε να τρέχουν μέσα και έξω από τα καταστήματα και να κοιτάζουν προϊόντα.
Δεν είναι όλες οι μέρες ίδιες, δεν είναι όλες οι διαθέσεις ίδιες. Μιλήστε με τα παιδιά, ώστε να ξέρουν τι να περιμένουν. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, επικροτώ τον καθένα από όλους εμάς για την προσπάθεια κατά τη διάρκεια των γιορτών, ακόμα και μετά από μια γεμάτη μέρα στο γραφείο… Όμως μην εξαντλείτε τον εαυτό σας προσπαθώντας να δημιουργήσετε τις τέλειες γιορτές. Τα παιδιά θέλουν χαρούμενους γονείς και πολλές αγκαλιές.
Θυμηθείτε να κάνετε κάτι μαγικό και για τον εαυτό σας, χαλαρώστε και διασκεδάστε!
| Σόνια Ρομποτή |
| Ψυχολόγος, MSc, BSc (Hons) |
| ABA, CBT Specialist |